Περί της εννοίας του δημοκρατικού σχολείου (Ιωάννης Γκόκας)

 Στοχασμοί του Ιωάννη Γκόκα, εν δυνάμει δασκάλου του Πρωτοβάθμιου Σχολείου,περί της εννοίας του δημοκρατικού σχολείου

(*όταν ακόμη μπορούσες να ασκήσεις κριτική στην “κανονικότητα” και πριν εισβάλλει βιαίως η νέα παρανοϊκότητα.),                               λ Σχολ”κα”κανονιιιι

 

Απευθύνομαι σε όσους γονείς και εκπαιδευτικούς έχετε μια γόνιμη ανησυχία σχετικά με την έννοια του δημοκρατικού σχολείου.

Χαίρομαι ιδιαίτερα που υπάρχετε αμφιβάλλοντας και θέτοντας ερωτήσεις σε έναν κόσμο που ως τώρα φαίνεται να επικρατεί η ισχύς των ανοήτων.

Θα προσπαθήσω να μεταφέρω εδώ ένα συμπύκνωμα αυτών που έως τα 56 μου χρόνια αποκόμισα από μια πολυπράγμονα ζωή μέσα και έξω από το σχολείο.

Το επίκεντρο θεωρώ πως βρίσκεται στη κατανόηση του ανθρώπου και του κόσμου βρίσκοντας την αλήθεια των εννοιών των λέξεων ,αυτό που η ελληνική φιλοσοφική σκέψη όρισε ως “αρχή σοφίας ονομάτων επίσκεψις”.Η πολύπλευρη προπαγάνδα της παγκόσμιας κυρίαρχης ελίτ έχει καταφέρει να κακοποιήσει ή και να αντιστρέψει τις έννοιες μέσα στο πλαίσιο που μας σερβίρεται ως “κανονικότητα”.

Το ειδικότερο ζήτημα της σύστασης δημοκρατικών σχολείων είναι ένα μέρος το οποίον έχει μια σχέση και διαρκή αλληλεπίδραση με το όλον.

Η έννοια του σχολείου σχετίζεται και προέρχεται άμεσα από την ελληνική λέξη σχόλη που σημαίνει την ανάπαυση.Το σχολείο όμως,όπως εμείς το γνωρίζουμε και μας επιβλήθηκε ως εξάρτημα της βιομηχανικής εποχής , έγινε απα-σχολείον.Αποκόβει το παιδί από τον φυσικό του χώρο της σχόλης και του παιχνιδιού και το απασχολεί ώστε να το εκπαιδεύσει σε ρόλους που θα υπηρετήσουν τα συμφέροντά της κυρίαρχης ελίτ.

Τώρα ,για την έννοια της δημοκρατίας...

Η δημοκρατία,ως πολιτικό σύστημα, προϋποθέτει μια κυρίαρχη αυτοκαθοριζόμενη πραγματική κοινωνία ανθρώπων, τον Δήμο.Τα κοινά των Ελλήνων της κλασικής αρχαιότητας  κατάφεραν να αναπτύξουν αυτήν την μορφή πολιτειακής οργάνωσης με κάποιες διαφοροποιήσεις από πόλη σε πόλη,όπου το κράτος,δηλαδή η δύναμη ,προερχόταν και ίσχυε υπέρ του λαού που αποτελούσε τον Δήμο.

Ένας εύλογος συσχετισμός αυτών των δύο εννοιών μας φέρνει στον νου την φωτεινή παιδαγωγική του Σελεστέν Φρενέ όπου το σχολείο είναι του λαού,ανήκει στην κοινότητα και λειτουργεί υπέρ αυτής.

Ζούμε σε έναν κόσμο που εξουσιάζεται από ένα καθεστώς ψευδοοικονομίας που αντί να μοιράζει δίκαια τα πραγματικά αγαθά για την υποστήριξη της ζωής κατά φύσιν ,ληστεύει και καταστρέφει τον κοινό μας Οίκο χάριν της απληστίας και του χρηματικού κέρδους πουλώντας κατά μεγάλο μέρος ζημιογόνα σκουπίδια.Το χρήμα αντί να υπηρετεί την πραγματική Οικονομία έγινε από την ελίτ το αυθαίρετο μέσο της παγκόσμιας υποδούλωσης και εξυπηρετεί την κλιμακούμενη Οικο-ληστεία.

Σε αυτό το ζοφερό περιβάλλον που εν τέλει αποτελεί Ουτοπία λόγω της αποδεδειγμένης καταστροφικής του πορείας οφείλουμε να συστήσουμε επειγόντως την Ευτοπία,ένα σύνολο αξιών που θα δώσουν πραγματική προοπτική στο ανθρώπινο γένος.Η αειφορία και η συμβιωτικότητα θεωρώ πως είναι δυο σημαντικοί πυλώνες αυτής της ανασύστασης.

Ναι λοιπόν στο δημοκρατικό σχολείο ως κύτταρο μιας νέας κοινότητας όπου από κοινού θα προσδιορίσουμε όλα αυτά που θεμελιώνουν τις αξίες μιας βιώσιμης για τον άνθρωπο προοπτικής.

Ως τότε ας μοιραζόμαστε τις σκέψεις μας,τα συναισθήματά μας και τις δράσεις μας.

Τα σχολεία μας,μέσα στην υποχρεωτικότητα και τον αποκλεισμό από το φυσικό περιβάλλον,είναι συχνά πεδίο πολλαπλών συγκρούσεων ειδικά όταν προσπαθείς να φέρεις μερικές ανάσες καθαρού αέρα. Συχνά νοιώθω σαν δεσμοφύλακας που όμως πασχίζει να μαρτυρήσει τα σημεία όπου τα συρματοπλέγματα έχουν ρωγμές και να βοηθήσει αρχικά σε νοητικές αποδράσεις των νεαρών συνανθρώπων μας.

Εύχομαι να καταφέρουμε συλλογικά και αναγεννώντας το πνεύμα του κοινοτισμού να ορίσουμε ένα σχολείο που να υπηρετεί τον άνθρωπο και τη ζωή που του αξίζει.